Młodym adeptom projektowania mebli zostało rzucone wyzwanie: dokonać upcyklingu materiałów użytych do stworzenia ubiegłorocznej wystawy Natural Born i zaprojektować z nich piękne drewniane stoły. Cztery zróżnicowane projekty o zdradzających ich charakter nazwach: Closer, Relations, Common i CUT, stworzyły kolekcję Natural Born Collective. Stoły powstały z desek czerwonego dębu amerykańskiego, które rok wcześniej tworzyły las na wystawie Natural Born, ukazując piękno tego wysoce zrównoważonego, naturalnego surowca. Meble powstały pod kierunkiem autora projektu Natural Born, Tomka Rygalika, wykładowcy Wydziału Wzornictwa z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Adama Majewskiego z Katedry Meblarstwa Wydziału Leśnego i Technologii Drewna poznańskiego Uniwersytetu Przyrodniczego, a projekt zainicjowało Stowarzyszenie Handlowe Amerykańskiego Przemysłu Drewna Liściastego (AHEC).
Wszystkie zaprojektowane stoły, o wiele mówiących nazwach Closer, Relations, Common oraz Cut, stanowią niepowtarzalne produkty, a jednocześnie mają swój wymiar eksperymentalny – dotykają bowiem różnych kwestii. Jeden zajmuje się tym, w jaki sposób można interpretować sposób pozyskania surowca do produkcji elementów stołów, inne natomiast odnoszą się do interakcji, które zachodzą pomiędzy użytkownikami takich obiektów. Niektórzy uczestnicy zbadali to zagadnienie aby nadać stołom takie kształty, dzięki którym użytkownikom łatwiej jest odnaleźć się w kontekście spotkań o formalnym, bądź nieformalnym charakterze. Przede wszystkim jednak kluczowe w procesie twórczym było wykorzystanie wysoce odnawialnego surowca drewnianego, jakim jest amerykański czerwony dąb.
[transitionslider id=”2″]
– Krzesło Natural Born stało się dla nas ogromną inspiracją, dlatego spontanicznie wraz z jego autorem oraz AHEC postanowiliśmy podjąć współpracę nad nowym projektem. Wspólnie uznaliśmy, że najlepszym rozwiązaniem będzie zaangażować do tego młodych, zdolnych ludzi, którzy aspirują do uzyskania statusu projektantów form użytkowych, w tym także mebli – powiedział dr inż. Adam Majewski, adiunkt Katedry Meblarstwa na Wydziale Leśnym i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, jeden z liderów projektu. – Ponadto upcykling to rodzaj sprzeciwu wobec marnowania materiałów, który wyraża się w przywracaniu im funkcjonalności, a czasem w nadaniu nowego kontekstu lub formy. Dlatego postanowiliśmy wykorzystać materiał z wystawy – dodał Adam Majewski.
Studenci skorzystali z możliwości oferowanych przez upcykling jako formy wtórnego przetwarzania materiałów uznanych za zbędne, aby stworzyć produkty o wartości większej niż uprzednio wykorzystane surowce. Propagują w ten sposób współczesny, odpowiedzialny sposób myślenia o projektowaniu, produkcji oraz konsumpcji.
– Punktem wyjścia do powstania naszego stołu była myśl, że chcemy stworzyć projekt prawdziwie zrównoważony. Uznaliśmy, że drewno jako materiał odnawialny jest też magazynem CO2, bo drzewa w cyklu swojego życia pobierają go z atmosfery i magazynują w swojej tkance – powiedziała Joanna Kośko, studentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, współautorka projektu CUT.
– Czerwony dąb amerykański ma bardzo ciekawy rysunek drewna, jest również bardzo wytrzymałym gatunkiem i ma niespotykany odcień w stosunku do naszych polskich gatunków – dodała Eryka Tyma, studentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, współautorka projektu Relations.
– Stworzone projekty stołów wprost nawiązują do manifestu Natural Born sprzed roku – powiedział Tomek Rygalik, projektant i wykładowca Wydziału Wzornictwa warszawskiej ASP oraz jeden z liderów projektu. – Są przykładem świadomego zerwania ze skomplikowaną formą, pokazując, że projektant może i powinien mieć wpływ na ograniczenie wykorzystywanych zasobów – dodał Tomek Rygalik.
W Polsce i Europie dąb europejski nadal jest najbardziej popularnym gatunkiem drewna. Biorąc pod uwagę aktualne ogromne zainteresowanie rynku białym dębem, w tym zarówno europejskim, jak i amerykańskim, dzięki szerszemu wykorzystaniu czerwonego dębu amerykańskiego pojawia się ogromna szansa na zmniejszenie presji podażowej. Miłość do dębu nie przeminie, a ostatnio realizowane przez AHEC projekty kreatywne mają na celu zaprezentowanie atrakcyjnej alternatywy, zachęcając projektantów do eksperymentowania. Czerwony dąb amerykański jest drewnem nie tylko pięknym, ale i w pełni odnawialnym. To także jeden z dominujących i szybko odrastających gatunków w amerykańskich lasach liściastych: przyrost netto czerwonego dębu amerykańskiego (z uwzględnieniem wyrębu) wynosi średnio nieco ponad 21 mln m3 rocznie, co oznacza, że co roku jego ilość wzrasta o wolumen równy pojemności pięciu stadionów Wembley.
– Rok temu wspólnie z Tomkiem Rygalikiem stworzyliśmy kolekcję pięknych krzeseł, ukazujących właściwości i naturalne piękno jednego z najobficiej występujących gatunków amerykańskiego drewna liściastego – czerwonego dębu. Postanowiliśmy kontynuować naszą podróż dalszego odkrywania surowca i poznawania zrównoważonego projektowania, dlatego wykorzystaliśmy elementy użyte do stworzenia wystawy i poprosiliśmy polskich studentów, aby zaprojektowali nowe, piękne przedmioty. Ich kreatywność zaowocowała powstaniem 4 stołów oddających potrzeby współczesnego świata, a jednocześnie stanowiących znakomitych towarzyszy dla krzeseł Natural Born – powiedział David Venables, dyrektor AHEC na Europę.
Produkcja stołów i ślad węglowy
Stoły zaprojektowane przez studentów Natural Born Collective zostały wykonane pod ich nadzorem przez studio projektowe Swallow’s Tail Furniture. Spotkania zorganizowane w zakładzie produkcji mebli były dla studentów doskonałą okazją do poznania, jak i pogłębienia technik i sposobu obróbki drewna, a także zrozumienia praktycznych aspektów produkcji drewnianej.
Łączny ślad węglowy czterech stołów wynosi 131 kg ekwiwalentu CO2, co jest równe przejechaniu odcinka 1100 km zwykłym samochodem osobowym, a także równe emisjom CO2 generowanym przez przeciętnego Europejczyka w okresie 5,5 dni lub całkowitej emisji 1,6 telefonu iPhone przez cały okres użytkowania.
Emisje na poziomie 581 kg ekwiwalentu CO2 związane z transportem z USA, przetwarzaniem drewna i produkcją stołów w Polsce zostały zniwelowane przez 430 kg ekwiwalentu CO2 zmagazynowanego w gotowych stołach oraz przez kolejne 20 kg ekwiwalentu CO2 związane ze spalaniem odpadów poprodukcyjnych.
Mimo niskich wpływów środowiskowych na innych etapach cyklu życia stołów, proces wytwórczy miał znaczący udział w całkowitym wpływie projektu na środowisko. Wynika on głównie z użycia w produkcji maszyny CNC zasilanej energią pochodzącą z polskiej sieci energetycznej, która w 85% uzależniona jest od przetwarzania paliw kopalnych, przede wszystkim węgla, który ma bardzo wysoki wskaźnik wpływu na środowisko. Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (np. ze słońca) w procesie produkcyjnym miałoby istotny wpływ na zmniejszenie wpływu środowiskowego całego projektu.
Opisy stołów
Closer – projektanci: Roksana Licznerska (ASP), Katarzyna Polaszewska (UPP), Łukasz Kłodziński (UPP)
Stół Closer jest projektem odpowiadającym na naturalną potrzebę zbliżania się ludzi. D Dzięki swojemu zwężającemu się kształtowi umożliwia „regulację” dystansu pomiędzy rozmówcami. W jednym końcu szerokość stołu odpowiada granicom umownej strefy komfortu nieznajomych sobie ludzi, w drugim natomiast zbliża osoby pozostające w bliskiej relacji.
Relations – projektanci: Marta Kotkowska (ASP), Eryka Tyma (UPP), Jarosław Bartoszek (ASP)
Nietypowy kształt blatu jest efektem zbadanego przez projektantów wpływu geometrii na relacje między ludźmi wspólnie korzystających ze stołu. Łuk, kąt rozwarty oraz ostre naroże umożliwiają, a nawet podpowiadają różne sytuacje – od minimum interakcji 3 spotykających się par, do 7 miejsc pozbawionych społecznej hierarchii. Stół zaprojektowano z myślą o kawiarniach, kantynach lub przestrzeniach coworkingowych. Surowy, minimalistyczny detal jest manifestem oryginalnej filozofii Natural Born.
Common – projektanci: Katarzyna Brągiel (ASP), Ania Jurysta (UPP), Michał Bułas (ASP), Patryk Grabowski (ASP)
Stół został zaprojektowany po to, aby zbliżać ludzi – ma to być mebel, który zapewnia osobom siedzącym przy stole bezpieczną przestrzeń do podejmowania interakcji z innymi. Szerokość stołu jest równa średniej wielkości dwóch talerzy umieszczonych przed uczestnikami spotkania.
CUT – projektanci: Barbara Bellon (ASP), Joanna Kośko (ASP), Arkadiusz Król (UPP)
Idea stojąca za stołem jest prosta – rezygnacja ze wszystkiego co zbędne, zarówno w jego formie i konstrukcji, jak i podczas procesu produkcyjnego. Celem było wydobycie stołu z drewna pochodzącego z pierwiastkowego przerobu surowca – z możliwie najmniejszą szkodą dla środowiska. Projektanci podążyli za materiałem kierując się jego ograniczeniami, a nie wizją. Takie podejście projektowe zaowocowało stołem odważnym zarówno wizualnie oraz konstrukcyjnie, jak i w przekazie, który niesie.
***
Stowarzyszenie AHEC
AHEC jest wiodącym międzynarodowym stowarzyszeniem handlowym, reprezentującym amerykański przemysł drewna liściastego. Jego członkami są zaangażowani w rozwój działalności eksporterzy drewna liściastego, którzy oferują znaczące ilości produktów na rynkach całego świata. Od ponad 30 lat AHEC prowadzi działania promocyjne na arenie międzynarodowej, z powodzeniem budując charakterystyczną i kreatywną markę dla amerykańskiego drewna liściastego. Uwzględniając kluczową rolę, jaką odgrywa projektowanie we właściwym i innowacyjnym wykorzystaniu drewna liściastego, AHEC wspiera amerykańską branżę drewna liściastego poprzez stwarzanie nowych możliwości i budowanie relacji z projektantami na całym świecie. W Europie AHEC słynie z twórczej i ambitnej współpracy z architektami i projektantami, która podkreśla potencjał zrównoważonych materiałów drewnianych i inspiruje do większego ich wykorzystania.
www.americanhardwood.org
@ahec_europe (Twitter, Instagram)
Tomek Rygalik
Tomek Rygalik to projektant prowadzący Studio Rygalik, które specjalizuje się w projektach architektonicznych i wzorniczych dla najlepszych firm i światowych marek, takich jak Cappellini, Profim, Moroso, Noti, Ghidini, Comforty, Paged, Siemens czy Ikea; założyciel i dyrektor kreatywny marki mebli i akcesoriów TRE Product oraz współtwórca kreatywnego kampusu SOBOLE; edukator o otwartym umyśle i wszechstronnym doświadczeniu, doktor sztuki w dziedzinie wzornictwa przemysłowego i kierownik studiów magisterskich prowadzący pracownię projektowania na Wydziale Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W pracy projektowej skupia się na poszukiwaniu nowych typologii oraz dążeniu do trwałości i prostoty, które mają na celu w odpowiedzialny i zrównoważony sposób poprawiać jakość codziennego życia.
www.studiorygalik.com
@studiorygalik (Instagram)
@Studio-Rygalik (Facebook)
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie jest najstarszą artystyczną uczelnią wyższą w Polsce. Od ponad stu lat Akademia rozwija talenty młodych artystów. Każdy malarz, rzeźbiarz i grafik uzyskają pełną satysfakcje z uczęszczania na zajęcia na swoim wymarzonym kierunku studiów. Akademia Sztuk Pięknych daje niepowtarzalną szansę na samorozwój artystyczny, także z zakresu konserwacji i restauracji dzieł sztuki czy sztuki mediów, która specjalizuje studentów w animacji, fotografii oraz w przestrzeni audiowizualnej. Kierunki studiów sięgają swym zakresem szerokich perspektyw, kształcąc przyszłych architektów wnętrz, historyków sztuki oraz wzorników. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie pobudza kreatywną wyobraźnie, gwarantując połączenie artystycznych pasji z fascynującym zawodem po ukończeniu studiów.
Adam Majewski
Pracownik badawczo-dydaktyczny Katedry Meblarstwa na Wydziale Leśnym i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W działalności akademickiej zajmuje się głównie zagadnieniami związanymi z konstrukcją i technologią mebli ze szczególnym uwzględnieniem modelowania właściwości mechanicznych materiałów użytych do ich produkcji – szczególnie w oparciu o koncepcję materiałów auksetycznych. Moderator Design Thinking, uczestnik zespołów prowadzących audyty wzornicze, zaangażowany w projektach badawczych dotyczących m.in. nowych połączeń mebli, materiałów pasywnych akustycznie do produkcji mebli czy podnoszenia komfortu i jakości życia osób starszych w gospodarstwach domowych. Fascynat wzornictwa przemysłowego i tematyki świadomego projektowania.
Katedra Meblarstwa / Wydział Leśny i Technologii Drewna w Poznaniu
Katedra Meblarstwa jest jedną z wiodących jednostek naukowych zapewniających wiedzę i edukację w szerokim zakresie dziedzin związanych z przemysłem drzewnym. Stanowi ona unikalne połączenie kompetencji projektowych i inżynierskich, z naciskiem na ergonomię, konstrukcję i technologię wszystkich typów mebli oraz elementów wyposażenia wnętrz (np. schodów, drzwi, okien). Zainteresowania naukowe koncentrują się m.in. na możliwościach podnoszenia komfortu życia poprzez dostarczanie zrównoważonych rozwiązań projektowych dostosowanych do fizycznych i psychicznych potrzeb użytkowników, ze szczególnym uwzględnieniem grup wrażliwych, takich jak seniorzy czy osoby niepełnosprawne. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu jest członkiem organizacji Design for All Europe, która ma duży wpływ na wdrażanie zasad projektowania sprzyjającego włączeniu społecznemu w całej Europie. W ramach projektów krajowych i międzynarodowych z powodzeniem przenosi wiedzę naukową i innowacje do przemysłu.
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu to uczelnia ze 100-letnią tradycją akademickich studiów rolniczo-leśnych oraz prawie 70-letnią funkcjonowania jako autonomiczna jednostka. W swojej historii sięga do tradycji akademickich z roku 1870, kiedy to staraniem Augusta Cieszkowskiego powstała w Żabikowie pod Poznaniem Wyższa Szkoła Rolnicza im. Haliny. Obecnie Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu jest jedną z najbardziej znaczących uczelni przyrodniczych w kraju. Kształci co roku około 8 tys. studentów, na 25 kierunkach studiów, zatrudnia ponad 800 nauczycieli akademickich, w tym ponad 135 profesorów, mając do dyspozycji nowoczesną bazę materialną oraz szerokie grono wykwalifikowanej kadry naukowo-dydaktycznej.
https://skylark.up.poznan.pl/
Swallow’s Tail Furniture
Markę Swallow’s Tail Furniture tworzy dwoje absolwentów Wrocławskiej ASP: Magdalena Hubka oraz Piotr Grzybowski. Projektowaniem mebli zajmują się od 1999 roku, ale własne studio zaczęli budować w 2012 roku, by dwa lata później stworzyć markę Swallow’s Tail Furniture. Ich meble to prawdziwe arcydzieła – wszystkie projektowane są z pomysłem i pasją, dojrzewające niczym gatunkowe wina są opracowywane z pietyzmem i wyjątkowym zaangażowaniem całego zespołu projektantów, konstruktorów i technologów.
Projektowanie odbywa się w duchu wskrzeszania wartości w designie, które odchodzą w zapomnienie, wśród których najważniejsze to naturalność, autentyczność oraz bliskość. Projektanci Swallow’s Tail Furniture dążą do odtwarzania ulotnej sztuki rzemiosła, oferując nowoczesne wzornictwo. Tworzone kolekcje mebli wykonane są ze szlachetnego drewna, a konstrukcja mebli zapewnia funkcjonalność i jakość.
www.stfurniture.com
@swallowstailfurniture (Instagram, Facebook)